Wszystko o szczurach

Nie istnieje jeden określony typ szczura. Każdy osobnik ma indywidualną zdolność dostosowania się do otoczenia. Opieka nad szczurem nie może być prowadzona według instrukcji, bo w przypadku tak inteligentnych zwierząt jest to prawie niemożliwe. Właściciel i jego zwierzak muszą się razem rozwijać, podobnie jak dzieje się to w przypadku kontaktów z psami i kotami.

Podstawową zasadą w naszych kontaktach ze zwierzętami jest nasz sposób zachowania się. Każdy ruch opiekuna musi być spokojny i opanowany, musimy poruszać się jak najciszej. Zbyt głośne i gwałtowne ruchy, a także branie zwierzaka na ręce, niezależnie od tego czy ma na to ochotę, czy nie - powoduje, że będzie on stale bardzo wystraszony, często będzie uciekał i chował się, a przy naprawdę złym traktowaniu będzie dotkliwie gryzł.




Szczury to zazwyczaj zwierzęta bardzo towarzyskie, szybko i łatwo przyzwyczajają się do swojego opiekuna. Jeżeli spokojnym ruchem wsadzimy do klatki swoją dłoń, to ciekawskie szczury ostrożnie będą podchodzić, a następnie ją obwąchiwać. Najmniejszy ruch może je spłoszyć, ale szybko wracają zaciekawione. W początkowej fazie oswajania szczura czynność tą musimy powtórzyć kilka razy. Kolejnym etapem jest kładzenie na ręce jakiegoś szczególnie smacznego dla szczurów kąska. Szczur szybko przyzwyczai się do naszego zapachu i będzie dawał brać się na ręce, a nawet sam będzie na nie wchodził.

UWAGA


Pamiętaj, aby nie wyciągać szczura na siłę z klatki, lepiej poczekać aż sam wyjdzie i dopiero wtedy próbować brać go na ręce.

Jak prawidłowo podnosić szczura?


Długi ogon szczura budzi chętkę, aby chwycić za niego i unieść zwierzę do góry. W takim wypadku szczur może nie tylko wpaść w panikę, ale nawet doznać obrażeń. Może zostać złamana część ogonowa kręgosłupa.

Zdarza się to przede wszystkim wtedy, gdy właściciel chwyta czubkami palców za koniec ogona i nie stawia z powrotem na ziemi. Sprzedawcy w sklepach zoologicznych i niektórzy hodowcy chwytają często szczury w połowie ogona i unoszę do góry, aby zapakować je do pojemnika. W takim wypadku chodzi zwykle o nieoswojone szczury, które mogą ugryźć. W stosunku do oswojonych szczurów metoda ta jest niepotrzebna i bardzo nieprzyjemna dla szczura.

Szczur to zwierzak, któremu bardzo łatwo zrobić jakąś krzywdę, toteż każde branie go na ręce musi odbywać się ze szczególną ostrożnością.

Szczury można po prostu objąć dłonią od góry i unieść (patrz fotki z prawej strony). Należy od razu podłożyć drugą rękę pod nogi, tak aby szczur bezwładnie zwisał. Szczura podnosi się, obejmując go dłonią od strony grzbietu. Należy pamiętać, aby podeprzeć nogi i nie pozwolić zwierzęciu zwisać bezwładnie.

Niektóre szczury nie lubią chwytanie całą dłonią. Wtedy (patrz fotki poniżej) lepiej chwycić je za nasadę ogona i na tyle wysoko unieść tylną część ciała, aby nogi traciły kontakt z podłożem. Następnie trzeba błyskawicznie wsunąć od tyłu dłoń i unieść szczura. Również w tym wypadku trzeba uprzedzić szczura, szczególnie gdy ma on skłonność do gryzienia.

UWAGA


Szczur musi być przygotowany na uchwyt, aby się nie przestraszył, gdyż może wtedy ugryźć! Rękę należy podsunąć od przodu. Jeżeli chcemy uchwycić go od tyłu, najpierw należy postukać palcami tuż za szczurem, aby wiedział, że chcemy go podnieść.

Samiczki w zaawansowanej ciąży można unosić tylko za nasadę ogona.



Zaprzyjaźnionemu szczurowi wystarczy podsunąć rękę, aby sam na nią wszedł - chwyt jest wtedy niepotrzebny. Jeżeli szczur okazuje strach podczas podnoszenia, można na wszelki wypadek przytrzymać do drugą ręką za ogon (bez unoszenia).

Przy chwytaniu szczura należy pamiętać, aby ręka nie pachniała pokarmem, np. owocami. W przeciwnym wypadku szczur może na chwilę "zapomnieć" o zapachu zaprzyjaźnionego opiekuna i chwycić domniemany kąsek. Zwykle szczur nie gryzie od razu, tylko najpierw chwyta zębami i potem szybko zorientuje się, że popełnił błąd! Jednak w przypadku szczurów karmionych wyłącznie z ręki, nie jest to pewne.

UWAGA


Nigdy nie należy podnosić szczura, chwytając do dwoma palcami za skórę na grzbiecie!!!



Podczas pierwszych kontaktów należy szczura głaskać po grzbiecie i głowie, pozwolić mu na krótkie wędrówki po naszych kolanach. Oswojony szczur sam wspina się na ręce swojego opiekuna, a gdy pozwolimy mu na więcej, wędruje i wspina się po nas dochodząc aż do ramion (czasem na głowę!).

Najłatwiej oczywiście jest oswoić najmłodsze szczury. Przy starszych osobnikach należy zachować więcej uwagi i ostrożności. Dorosły szczur, gdy czuje się zagrożony, potrafi naprawdę dotkliwie ugryźć (paru moich znajomych bardzo długo leczyło rany, po tym jak wsadzili do klatki szczura swoje paluchy). Dużo ostrożności wymagane jest także w kontaktach z ciężarną lub karmiącą samicą i obcymi szczurami.

UWAGA


Pamiętaj, aby nie pozwalać obcym osobą brać nagle szczura na ręce. Musi się to odbyć tylko za wyraźną zgodą szczura, bo jeżeli chce on być u kogoś na rękach, to sam mu na nie wejdzie.

Szczura możemy nauczyć, aby reagował na swoje imię lub jakiś inny dźwięk (np. gwizdanie czy cmokanie). W tym celu musimy zorientować się co najbardziej lubi jeść i zawsze przy podawaniu mu tego smakołyku, wypowiadać jego imię. Po kilku dniach takich zabiegów, szczur będzie reagował nawet, gdy nie będziemy mu dawać ulubionego pokarmu. Szczur to zwierzę mądre i inteligentne, więc nauczyć można go bardzo wielu sztuczek.

Pamiętaj, aby nie zmuszać szczura do jakiegoś typu zachowań, a te wyuczone powinien robić z dużą chęcią i radością. Każdą udaną sztuczkę nagradzamy jakimś smakołykiem (ale malutkim!).

Karmienie z ręki niestety nie sprzyja oswojeniu

Zwierzę biorąc pokarm z ręki uczy się fizycznego kontaktu z człowiekiem i po pewnym czasie pozwala się dotknąć lub pogłaskać. Oswajany tym sposobem szczur może traktować swojego właściciela wyłącznie jako "dostawcę" pożywienia i w zamian łaskawie pozwolić się głaskać. Może to rozczarować wielu posiadaczy szczurów, ale takie zachowanie wynika ze sposobu rozumowania zwierząt. Szczury nie oddają sobie pokarmu, jeden drugiemu próbuje wyrwać z pyska kawałek jedzenia. Podająca smakołyki ręka osoby karmiącej traktowana jest w związku z tym jako "współtowarzysz", któremu łatwo zabrać jedzenie. Szczury w klatce uważają tego dziwnego "szczura" za słabeusza i traktują go raczej jak automat do karmienia, a nie osobę, z którą nawiązuje się kontakt. W taki sposób tworzy się głównie materialny układ między osobą karmiącą a szczurem, który staje się coraz bardziej niecierpliwy i wymagający.

Szczur jako zwierzę zdecydowanie towarzyskie, nawiązuje bardzo często prawdziwie przyjacielski kontakt z człowiekiem. Impulsem do tego może stać się kilka pierwszych godzin spędzonych przez zwierzę w domu. Potrzebujemy do tego wyłącznie krzesła, spokojnego miejsca i przede wszystkim czasu. Zanim włożymy nowo zakupionego szczura do klatki, wyjmujemy go z pojemnika i bierzemy na kolana (powinniśmy mieć ubranie, któremu nie zaszkodzi kilka kropel moczu zdenerwowanego szczura). Siadamy na krześle bez ruchu, cały czas przemawiając spokojnym tonem. Szczury są bardzo zalęknione po transporcie i szukają jakiegoś schronienia. Gdy z dłoni zrobimy daszek tuż nad zwierzęciem, to spokojniejsze osobniki natychmiast się do niego chowają, a te bardziej nerwowe próbują ucieczki. Nie mają odwagi, aby zeskoczyć i uciec na otwartej przestrzeni i dlatego właśnie krzesło musi stać daleko od innych mebli; na kanapie czy na podłodze lękliwy szczur miałby ułatwioną ucieczkę. Jeżeli jednak szczur odważy się i zacznie schodzić w dół po nogawce, zawracamy go spokojnym ruchem dłoni. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji szczury zwykle nie usiłują gryźć! Tylko wyjątkowo bojaźliwe szczury ciągle próbują uciekać. Prawdopodobnie nie dadzą się całkiem oswoić i nigdy nie będą przyjmowały pokarmu z ręki. Taki osobnik nie sprawi nam wiele radości. Na szczęście są to sporadyczne wypadki.

Szczury uczą się, że ze strony właściciela nie grozi im żadne niebezpieczeństwo, a wręcz przeciwnie - otrzymują ochronę, ciepło ciała i kontakt. Te trzy rzeczy są dla szczurów, wyrwanych ze znajomego otoczenia lub kręgu własnej rodziny, ważniejsze od jakichkolwiek smakołyków! Szczury poznają zapach właściciela i zaczynają go kojarzyć z czymś znajomym, z bezpiecznym domem. Do tego "domu" szczury chętnie wracają, gdy już poczują się w nim swojsko (dzikie szczury też odczuwają więź z tworzonymi przez siebie budowlami).


Jeżeli ktoś chce, aby szczur reagował na dźwięk swojego imienia, musi zacząć go używać już w pierwszej fazie oswajania. Imię powinno się zwierzęciu kojarzyć z przyjemnymi doznaniami. Jednak nie wszystkie szczury reagują na swoje imię. Niektóre przybiegają, gdy zapuka się w stół lub podłogę albo zagwiżdże.

Początkowo nie należy karmić szczurów z ręki, tylko dawać im jedzenie do klatki. Szczury powinny poznać opiekuna jako przede wszystkim jako osobę, z którą nawiązuje się kontakt, a nie wyłącznie jako dostarczyciela pokarmu. Gdy zostanie już zawiązana nić porozumienia, czasami można karmić szczura z ręki. Gdy szczur nabierze pełnego zaufania do swojego właściciela, można go nosić na ramieniu, ręce lub w kieszeni kurtki. O najwyższym stopniu zażyłości z człowiekiem świadczy zachowanie szczura, który próbuje pielęgnować "sierść" swojego właściciela, np. delikatnie obgryzając i liżąc wierzch jego dłoni. To jest u szczurów dowód prawdziwej przyjaźni!!!
Tresura

O jej powodzeniu decydują - cierpliwy treser i inteligentny, chętny do nauki szczur, ale nie jest to gwarancja sukcesu. Często wielu właścicieli ma wobec swoich szczurów zbyt duże wymagania. Wprawdzie szczury są uznane za zwierzęta inteligentne, chętnie się uczące, ale przecież nie każdy osobnik posiada te cechy w równym stopniu. Podobnie jak u ludzi, istnieją geniusze i zakute łby.

Podczas tresury niezbędne jest nagradzanie szczura smakołykami, gdyż jest to jedyna możliwość pobudzenia go do działania. Można w ten sposób zachęcić go do świadomego powtórzenia przypadkowego zachowania. Jeżeli działaniu temu towarzyszy jakiś sygnał (hasło, gwizdnięcie, stukanie palcami itp.), szczur może nauczyć się, że jeśli po tym sygnale wykona określoną czynność, to zostanie nagrodzony.

UWAGA


Nie wolno stosować kar za nie wykonane sztuczki, gdyż wtedy szczur bardzo szybko odmówi współpracy.

Cała nauka może potrwać 5 minut albo całe tygodnie, w zależności od zdolności szczura z jednej strony i cierpliwości tresera z drugiej. Taką właśnie metodą małych kroków możemy nauczyć małego gryzonia wielu bardzo ciekawych sztuczek. Można jednak obyć się bez smakowitych nagród, by nauczyć wolno biegającego szczura przybiegania do właściciela. Dla oswojonego szczura nagrodą jest zwykle sama możliwość powrotu do swojego pana. Szczury, które od "niemowlęcia" miały bezpośredni kontakt z człowiekiem, były brane na ręce, przenoszone, w przyszłości jako dorosłe szczury będą w stosunku do ludzi znacznie mniej agresywne.